Κολυμπηθρες

Δυτικά της Κωστάνιανης και στο χαμηλότερο μέρος της κυλάει ο Κακαβίτσης, μικρός παραπόταμος του Καλαμά. Τo όνομά του, κατά μία εκδοχή, προέρχεται από την αρχαιοελληνική λέξη "κακάβισμα",που μας παρέδωσε ο Θεόφραστος, μαθητής των μεγάλων φιλοσόφων Πλάτωνα και Αριστοτέλη, που σημαίνει το κακάρισμα της πέρδικας, το περδικολάλημα! Σύμφωνα με άλλη εκδοχή, το όνομα είναι σλάβικο και σημαίνει "νερόλακος, νεροδέση". Και οι δύο εκδοχές ανταποκρίνονται πλήρως στην πραγματικότητα, αφού και πέρδικες ζούσαν εκεί παλιότερα, που ολημερίς κελαηδούσαν (κακάβιζαν), έβοσκαν στην πλούσια παραποτάμια χλόη και δροσίζονταν στα νερά του Κακαβίτση, με τα πολλά του κελαρύσματα και νερόλακος είναι!

Ο Κακαβίτσης, πηγάζοντας βόρεια από τις πλαγιές της Τσούκας και το Καστέλι της Παναγίας, μέχρι τη γέφυρα επί της παραεγνατίας οδού, κυλάει ήρεμα στη χωμάτινη κοίτη του, ανάμεσα σε κέδρα, πλατάνια, ιτιές, μυρτιές και σπάρτα, κι από κει και κάτω, μέσα στο αέναο διάβα του χρόνου, νερόφαγε το έδαφος, παρέσυρε τα χώματα, βάθυνε την κοίτη του, πελέκησε, λάξευσε και σμίλευσε τα πετρώματα με φανταστική δεξιοτεχνία και καλλιτεχνική δεινότητα, δημιουργώντας τελικά ένα μαγευτικό φαράγγι, μήκους πεντακοσίων περίπου μέτρων, ανάμεσα αλλά και πάνω σε πελώριες ασβεστολικές πλάκες και τεράστιους βράχους, κοσμώντας το με παραμυθένιες πισίνες, οβίρες ή γούρνες στη γλώσσα μας, που εσχάτως ονομάστηκαν "κολυμπήθρες"! Από κολυμπήθρα σε κολυμπήθρα, καθώς κατεβαίνουμε υψομετρικά, κυλώντας τα νερά, δημιουργούν όμορφους μικροκαταρράκτες, που τους κάνει ομορφότερους, ελκυστικότερους και γραφικούς το κελάρυσμά τους!

Κελάρυσμα κελάηδισμα, σωστό περδικολάλημα!

Η τελευταία κολυμπήθρα, στο πέρας του φαραγγιού, με τον μεγαλύτερο και θεαματικότερο καταρράκτη, λέγεται Στραγγλός, όνομα που οφείλεται στο στρογγυλό της σχήμα. Μεγαλύτερη και βαθύτερη, καθώς είναι, προκαλεί φόβο, γι αυτό κι έγινε το φόβητρο του χωριού! "Μη πάτε εκεί γιατί θα πνιγείτε, θα σε πνίξω στον Στραγγλό" κι άλλα παρόμοια ακούγονταν συχνά, γι αυτό μόνο από μακρυά θαυμάζαμε τον Στραγγλό. Μια φορά που τολμήσαμε να κολυμπήσουμε εκεί, μπήκαμε ένας κάθε φορά, δεμένος με τριχιά, που την κρατούσαν γερά οι άλλοι, έτοιμοι να την τραβήξουν στον πρώτο κίνδυνο! Εκεί, πού και πού, οι χωριανοί πετούσαν ό,τι ήθελαν να ξεφορτωθούν, βλήματα όλμων, χειροβομβίδες, που βρίσκονταν ακόμα από τη δεκαετία του σαράντα, ρούχα άρρωστων που πέθαναν, μέχρι κουτάβια και γατιά! Στις πλαγιές του φαραγγιού, φυτρώνουν μέσα απ τις σχισμές των βράχων και μετεωρίζονται κυριολεκτικά, πουρνάρια, ασφάκες, ρίγανη κι αγριολούλουδα . Κίσσες, κοτσύφια, καρακάξες, κουρούνες και γεράκια γιομίζουν τριγύρω τον τόπο!

Στο χείλος του γκρεμού, πάνω απ τον Στραγγλο και στα δυτικά, σώζεται ακόμα ερειπωμένος ο νερόμυλος που λειτούργησε για κάποια χρόνια, γύρα στα 1900. Ο Κακαβίτσης τον χειμώνα αγριεύει, γίνεται φοβερός, θολός, ορμητικός, αδιάβατος, και σέρνει λιθάρια ριζιμιά, δέντρα ξεριζωμένα!

Άνοιξη μ αρχές Καλοκαιριού ημερώνει, γαληνεύει, τα όχτια του ανθοστολίζονται και γίνεται φιλικός και θελκτικός. Αυτή ακριβώς την περίοδο τρέχαμε και μεις χαρούμενα τ αγόρια, λεύτερα πουλιά κι άγρια ζαρκάδια, κολυμπούσαμε στις φυσικές πισίνες και παίζαμε στις πεντακάθαρες πλακαριές με τις ώρες, ολόγυμνα, έτσι όπως μας γέννησε η μάνα μας! Ιούλιο και Αύγουστο το ποτάμι στερεύει παντελώς, ξεραίνεται, για να ξαναζωντανέψει σαν έρθουν πρωτοβρόχια! Σ αυτό το φαράγγι βρήκαν πολλές φορές καταφύγιο οι χωριανοί, όσοι βέβαια δεν πολεμούσαν τη φοβερή εκείνη δεκαετία του 1940! Για να γίνουν προσβάσιμες οι κολυμπήθρες όλες τις εποχές του χρόνου και να μπορεί άνετα ο επισκέπτης να χαρεί τις ομορφιές τους, αλλά κι όλο το φαράγγι είναι απαραίτητη η κατασκευή μονοπατιού στη δυτική πλαγιά του, που προσφέρεται προς τούτο.

Κείμενο: Παύλος Γκαλντέμης

Φωτογραφιες

βιντεο

Πηγή Βίντεο: Kostas Gertzos (https://www.youtube.com/@KostasGertzos)