Ιστορια

Η πλούσια βλάστηση της περιοχής, κατάλληλη για κτηνοτροφία, το καθαρό νερό της βρύσης και η μικρή απόσταση από το περίφημο αρχαίο Μαντείο της Δωδώνης, είναι μερικοί από τους λόγους για τους οποίους η Κωστάνιανη κατοικήθηκε από τα αρχαία χρόνια. Στοιχεία του παραπάνω ισχυρισμού είναι η τοπωνυμία Σελλιό, που θυμίζει τους αρχαίους Σελλούς και Ελλούς, η αρχαία σαρκοφάγος, το Σκαφίδι της Μονοβύζας, τα μνήματα που καλύπτουν την περιοχή της Αγίας Σωτήρας, ο Βυζαντινός Ναός Ταξιαρχών

Κατά τον 7ο αιώνα η περιοχή κατακτήθηκε από φυλή των Σλάβων, που με το πέρασμα των αιώνων αφομοιώθηκαν με το ελληνικό στοιχείο.

Μέσα στα χρόνια 1057-1240 χτίστηκε ο Βυζαντινός Ναός των Ταξιαρχών ο οποίος περί του 1635 εγκαταλείφτηκε και έσβησε από την θέα των ανθρώπων ως το 1790 περίπου που ανακαλύφθηκε τυχαία από κάποιον τσοπάνο που έψαχνε να βρει την χαμένη του γίδα. Την εποχή της ανακάλυψης του Ναού, το χωριό αριθμούσε περί τα δέκα σπίτια με τις στάνες τους.

Περί το 1650 η Κωστάνιανη τάχθηκε υπό την υπεράσπιση Ιωαννιτών Μωαμεθανών αλλά την φορολογούσαν οι Σουλιώτες. Κατά τον 18ο αιώνα απελευθερώθηκε και υπαγόταν στο Σουλιώτη Καπετάνιο Λάμπρο Τζαβέλα. Είναι σχεδόν βέβαιο πως οι Κωστανιανίτες βοήθησαν τους Σουλιώτες στους διάφορους πολέμους, όπως και γρηγορότερα το Διονύσιο Σκυλόσοφο στην επανάσταση του 1611.Τη βοήθεια αυτή προς το Διονύσιο, οι Κωστανιανίτες την πλήρωσαν με φοβερούς διωγμούς από τους Τούρκους.

Το χωριό ως την οριακή ανακάλυψη του Βυζαντινού Ναού των Ταξιαρχών, γύρω στο 1790, λεγόταν ΄Μετόχι’ και μετονομάστηκε σε Κωστάνιανη. Κωστάνιανη σημαίνει ‘Χωριό του Κώστα’, λέγεται ότι στην αρχή λεγότανε ‘Κωστανιανή’ και απλοποιήθηκε σε ‘Κωστάνιανη’.

Περί το 1792 το χωριό έπεσε στα χέρια του Αλή-Πασά, για να περιέλθει με τον θάνατό του το 1822 στα χέρια Τούρκων Τσιφλικάδων.

Το χωριό εξαγοράστηκε στις 6 Ιουνίου του 1910 με αντίτιμο 650 οθωμανικές λίρες, τις οποίες δάνεισε στους Κωστανιανίτες ο Φίλιππος Κωνσταντινίδης από την Καλωτά Ζαγορίου, διακεκριμένος δικηγόρος των Ιωαννίνων. Οι χωριανοί στην συνέχεια ξεπλήρωναν ένας ένας το δάνειό του στον Κωνσταντινίδη. Επειδή όμως πολλοί από αυτούς αδυνατούσαν να πληρώσουνε το δάνειο, την εξόφλησή του την ανέλαβε ο Παύλος Σ.Γκαλντέμης, ταξιδεμένος τότε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου όπου διατηρούσε την αντιπροσωπεία της μπύρας ‘CROWN BEER (βασιλική μπύρα). Από πολλούς θεωρείται ευεργέτης της Κωστάνιανης. Η Τουρκική Κατοχή έληξε στις 20 Φεβρουαρίου 1913 όταν έπεσε η Τσούκα και το 1918 το χωριό μαζί με το συνοικισμό Μπέρκου αναγνωρίστηκε σαν Κοινότητα του Ελληνικού Κράτους.